"Akıllı düşman, akılsız dosttan hayırlıdır. (Deli dostun olacağına akıllı düşmanın olsun)" atasözünün anlamı nedir?
- Akıllı kimse, dostu için iyi niyet beslediği halde yaptığı işin ne gibi kötü sonuçlar doğuracağını düşünemez. Böylece dostuna bilmeyerek kötülük edebilir. Oysa akıllı düşmanın yapacağı kötülüğü, insan akıl yoluyla sezer, gereken önlemi alır. Akıllı düşmanla anlaşmak da kolay olur.
Akıllı düşman, akılsız dosttan hayırlıdır. (Deli dostun olacağına akıllı düşmanın olsun) atasözüne benzer atasözleri
"Akıllı düşününceye kadar deli oğlunu evirir" atasözü ve açıklaması
- Daha az düşünen ama çabuk karar veren kimse, çok düşünüp de karar veremeyen kimseden daha iyi iş görür.
[
Akıllı düşününceye kadar deli oğlunu evirir]
"Akıllı köprü arayıncaya dek deli suyu geçer" atasözü ve açıklaması
- Tedbirli kişi, istediği şeyi elde etmek için sağlam yol arar. Bunun için de sonucu almakta gecikir. Atak kişi ise tehlikeyi göze alarak işe girişir ve çabuk sonuç alır.
[
Akıllı köprü arayıncaya dek deli suyu geçer]
"Akıllı oğlan neyler ata malını, akılsız oğlan neyler ata malını, (hayırlı evlat neylesin malı, hayırsız evlat neylesin malı), (Oğlum deli malı neylesin, oğlum akıllı malı neylesin)" atasözü ve açıklaması
- Bir baba “çocuklarıma mal bırakmalıyım” diye düşünmemelidir. Çocuk akıllı ise malı kendisi kazanır; baba malına gerekseme duymaz. Akılsız ise, babası ne denli mal bırakırsa bıraksın, altından girer, üstünden çıkar; malsız kalır. Bu duruma göre babanın ona mal bırakması gerekmez.
[
Akıllı oğlan neyler ata malını, akılsız oğlan neyler ata malını, (hayırlı evlat neylesin malı, hayırsız evlat neylesin malı), (Oğlum deli malı neylesin, oğlum akıllı malı neylesin)]
"Akıllı olsa her sakallı kişi, sakallılara danışırlardı her işi" atasözü ve açıklaması
- Her yaşlı, sakallı kişi akıllı sanılmamalıdır. Akıl yaşta değil baştadır.
[
Akıllı olsa her sakallı kişi, sakallılara danışırlardı her işi]
"Akıllı, söylemeden düşünür, akılsız düşünmeden söyler" atasözü ve açıklaması
- Sonra pişman olmamak için, söylenecek söz, yapılacak iş önce iyi düşünülmelidir. Düşünülmeden söylenen söz yapılan iş, sakıncalı olabilir; zarar doğurabilir.
[
Akıllı, söylemeden düşünür, akılsız düşünmeden söyler]
"Arı söğüdü, akıllı öğüdü sever" atasözü ve açıklaması
- Herkes işine yarayan şeyi benimser.
[
Arı söğüdü, akıllı öğüdü sever]
"Bir avuç altının olacağına bir avuç toprağın olsun" atasözü ve açıklaması
- Altın, yani para harcanan, tükenen bir maldır. Ama toprak, harcanıp tükenen bir mal değildir.
[
Bir avuç altının olacağına bir avuç toprağın olsun]
"Bir deli kuyuya taş atmış, kırk akıllı çıkaramamış" atasözü ve açıklaması
- Kimi zaman bir kişi öyle delice bir iş yapar ki birçok akıllı kimseler bir araya gelerek düşünür, çalışırlar da durumu düzeltemezler.
[
Bir deli kuyuya taş atmış, kırk akıllı çıkaramamış]
"Dost dostun ayıbını yüzüne söyler" atasözü ve açıklaması
- Gerçek dostumuz ayıbımızı yüzümüze karşı söyler. Bu bizi uyarmaya, kusurumuzu düzeltmemize yarar.
[
Dost dostun ayıbını yüzüne söyler]
"Yağmurda düşmanın koyunu, dostun atı satılsın" atasözü ve açıklaması
- Yağmur altında yünleri ıslanan koyun, pek gösterişsiz duruma düşer. Oysa at, daha çok çevikleşir. Böylece koyun daha değersiz, at daha değerli görünür.
[
Yağmurda düşmanın koyunu, dostun atı satılsın]