"Mal istersen bedeninden, evlat istersen belinden" atasözünün anlamı nedir?
- Kişinin gerçek malı, babadan kalan değil, kendi emeğiyle kazandığı maldır. Gerçek evlat da kendisinden doğmuş olandır; üvey yada “edinilen” evlat, öz çocuğunun yerini tutamaz.
Mal istersen bedeninden, evlat istersen belinden atasözüne benzer atasözleri
"Akıllı oğlan neyler ata malını, akılsız oğlan neyler ata malını, (hayırlı evlat neylesin malı, hayırsız evlat neylesin malı), (Oğlum deli malı neylesin, oğlum akıllı malı neylesin)" atasözü ve açıklaması
- Bir baba “çocuklarıma mal bırakmalıyım” diye düşünmemelidir. Çocuk akıllı ise malı kendisi kazanır; baba malına gerekseme duymaz. Akılsız ise, babası ne denli mal bırakırsa bıraksın, altından girer, üstünden çıkar; malsız kalır. Bu duruma göre babanın ona mal bırakması gerekmez.
[
Akıllı oğlan neyler ata malını, akılsız oğlan neyler ata malını, (hayırlı evlat neylesin malı, hayırsız evlat neylesin malı), (Oğlum deli malı neylesin, oğlum akıllı malı neylesin)]
"Baba malı tez tükenir, evlat gerek kazana" atasözü ve açıklaması
- Baba malına güvenip kazanç yolunu tutmamak çok yanlıştır. Baba malının değeri pek bilinmediği gibi hazır mal da çabuk biter.
[
Baba malı tez tükenir, evlat gerek kazana]
"İyi evlat babayı vezir, kötü evlat rezil eder" atasözü ve açıklaması
- Babaya ün kazandıran da, el içine çıkamayacak bir duruma düşüren de evlatlarının tutumudur.Baba, akıllı, şerefli evladıyla övünür.
[
İyi evlat babayı vezir, kötü evlat rezil eder]
" Mal adama hem dost, hem düşmandır" atasözü ve açıklaması
- Mal adama dosttur, çünkü ona rahat bir yaşayış sağlar. İyilikler yapma, hayır işlerine yardım etme olanağı verir. Düşmandır, çünkü kişinin azmasını kolaylaştırır. Bundan başka mala söz dikenler çok olur. Bu yüzden anlaşmazlıklar çıkar; mal sahibinin canına bile kıyılır.
[
Mal adama hem dost, hem düşmandır]
"Mal canı kazanmaz, can malı kazanır" atasözü ve açıklaması
- İnsan mal kazanacağım diye sağlığını, canını tehlikeye düşürmemelidir. Tam tersine, sağlığını korumak, canını kurtarmak için malını harcamaktan çekinmemelidir. Malı kazanan insandır. Can sağ olmalıdır ki mal kazanılabilsin.
[
Mal canı kazanmaz, can malı kazanır]
"Mal canın yongasıdır" atasözü ve açıklaması
- Mal canın bir parçası gibidir. Malına zarar gelen kişi, canından bir parça gidiyormuş gibi üzülür.
[
Mal canın yongasıdır]
"Mal malamatı örter" atasözü ve açıklaması
- Zenginlik, bir kişinin ayıplarını, kusurlarını kapatır.
[
Mal malamatı örter]
"Sade pirinç zerde olmaz, bal gerektir kazana; baba malı tez tüketir evlat gerek kazana" atasözü ve açıklaması
- Hakkıyla yararlanılacak bir şeyin ortaya konulabilmesi için birtakım öğelerin birleşmesi gerekir. Kişi kendi emeğiyle kazanç sağlayıp bunu baba malına katmıyorsa babasından kalan mal tez tükenir.
[
Sade pirinç zerde olmaz, bal gerektir kazana; baba malı tez tüketir evlat gerek kazana]
"Ya evlat bir, ya ocak kör" atasözü ve açıklaması
- Bir hayırlı çocuk, insanın ocağını söndürmemeye, adını andırmaya yeter. Öocuk çoğalırsa, üzüntü artar. Onları yetiştirmek güçleşir. Baba öldükten sonra, aralarında anlaşmazlık çıkar. Böyle bir durum ortaya çıkacağına, ocağın kör olması daha iyidir.
[
Ya evlat bir, ya ocak kör]