"Deveye “inişi mi seversin, yokuşu mu?” demişler; “düz yere mi girdi” demiş" atasözünün anlamı nedir?
- Bir işi kolay, sıkıntısız yapmak varken, ileri ya da geri yönde aşırı ve zor eyleme baş vurmak doğru bir tutum değildir.
Deveye “inişi mi seversin, yokuşu mu?” demişler; “düz yere mi girdi” demiş atasözüne benzer atasözleri
"Adam hacı mı olur ulaşmakla Mekke'ye, eşek derviş mi olur taş çekmekle tekkeye?" atasözü ve açıklaması
- Belli bir düzeye erişmek, o durumun gerektirdiği nitelikleri taşımakla (ya da yerine getirmekle) gerçekleşir. Görünüşü ona benzetmekle değil.
[
Adam hacı mı olur ulaşmakla Mekke'ye, eşek derviş mi olur taş çekmekle tekkeye?]
"Adamın yere bakanından, suyun sessiz (yavaş) akanından kork (Suyun yavaş akanından, insanın yere bakanından kork)" atasözü ve açıklaması
- Düşünce ve duyguları açığa vurmayan sessiz insan, yavaş yavaş akan suya benzer: Derin ve tehlikelidir.
[
Adamın yere bakanından, suyun sessiz (yavaş) akanından kork (Suyun yavaş akanından, insanın yere bakanından kork)]
"Bey mi yaman “el” mi yaman?" atasözü ve açıklaması
- Bkz. ”El mi yaman, bey mi yaman?”
[
Bey mi yaman “el” mi yaman?]
"Buğday ekmeğin yoksa buğday dilin de mi yok?" atasözü ve açıklaması
- Görüştüğün kimseyi ağırlayacak ya da onun istediğini verecek durumda olmayabilirsin. Ama tatlı dille gönlünü alabilirsin.
[
Buğday ekmeğin yoksa buğday dilin de mi yok?]
"Çağrılan yere erinme, çağrılmayan yere görünme" atasözü ve açıklaması
- Kişi, çağrıldığı yere gitmelidir. Bu en azından bir nezaket gereğidir; ödev de olabilir. Çağrılmadığı yere gitmemelidir. Gitmek, yüzsüzlük ve arsızlık olur.
[
Çağrılan yere erinme, çağrılmayan yere görünme]
"El mi yaman, bey mi yaman?" atasözü ve açıklaması
- Yüzyıllardır örnekleri görülmektedir: Halk mı beye aman dediriyor, bey mi halka?
[
El mi yaman, bey mi yaman?]
"Eşeğe kaç gün yol gidersin demişler; onu bizlengiç bilir demiş" atasözü ve açıklaması
- Tembel kişinin üretebileceği işi, kendisini çalıştıranın sıkıştırma tutumuna bağlıdır.
[
Eşeğe kaç gün yol gidersin demişler; onu bizlengiç bilir demiş]
"Gel denilen yere gitmeye ar eyleme; gelme denilen yere gidip yerine dar eyleme" atasözü ve açıklaması
- Gel dedikleri yere gitmekten utanma, çekinme. Gelme dedikleri yere de gitme. Gidersen yüz vermezler, yer göstermezler.
[
Gel denilen yere gitmeye ar eyleme; gelme denilen yere gidip yerine dar eyleme]
"Köre “şimdi gece” demişler; “ne zaman gündüzdü” demiş" atasözü ve açıklaması
- Başkalarına mutluluk veren durum bu durumla ilgisi olmayan talihsiz kişi için değer taşımaz.
[
Köre “şimdi gece” demişler; “ne zaman gündüzdü” demiş]
"Param seni vereyim de mi düşman olayım, vermeyeyim de mi düşman olayım? Vermeyeyim de düşman olayım" atasözü ve açıklaması
- Kendisinden ödünç para istenen kişi, bu parayı vermese karşısındaki ona düşman olur. Verse, parası zamanında geri gelmeyeceği için yine bir düşmanlık belirir. İyisi parasını elinden çıkarmamak değil mi?
[
Param seni vereyim de mi düşman olayım, vermeyeyim de mi düşman olayım? Vermeyeyim de düşman olayım]