"El yumruğu yemeyen kendi yumruğunu değirmen taşı sanır" atasözünün anlamı nedir?
- Başkasının gücü karşısında boyun eğmek zorunda kalacağını anlayamamış olan kimse, kendi gücünün herkese boyun eğdireceğini sanır.
El yumruğu yemeyen kendi yumruğunu değirmen taşı sanır atasözüne benzer atasözleri
"Abdal ata binince bey oldum sanır, şalgam aşa girince yağ oldum sanır" atasözü ve açıklaması
- Görmemiş kişi, rastlantı olarak layık olmadığı bir duruma kavuşsa bu durum kendisinin hakkı imiş gibi aptalca böbürlenir.
[
Abdal ata binince bey oldum sanır, şalgam aşa girince yağ oldum sanır]
"Acıkan doyman (sanır), susayan kanmam sanır" atasözü ve açıklaması
- Uzun süre bir şeyin yokluğunu çeken kimse, o şeyden ne kadar çok elde etse yine kendisine yetmeyeceği kanısında bulunur.
[
Acıkan doyman (sanır), susayan kanmam sanır]
"Aç doymam, tok acıkmam sanır" atasözü ve açıklaması
- Aç insan, yeterinden çok yiyecek ister. Tok insan da kendisine yiyecek şey gerek değil gibi davranır. Sözgelişi yoksul kişi, kazandıkça daha kazanmaya çalışır. Varlıklı kişi ise durumunun sürüp gideceğini sanır da kazanç yollarına başvurmaz. Dahası elindekini de savurur.
[
Aç doymam, tok acıkmam sanır]
"Aç tavuk (düşünde) kendini buğday (arpa, darı) ambarında sanır (görür)" atasözü ve açıklaması
- Yoksul kişi, kendini bolluğa kavuşma hayaline kaptırır. O zaman yapacağı işleri şimdiden tasarlar.
[
Aç tavuk (düşünde) kendini buğday (arpa, darı) ambarında sanır (görür)]
"Ahmak gelin yengeyi halayığı sanır" atasözü ve açıklaması
- Ahmak kimse, kendisini korumakta olan kişiye, hizmetine verilmiş biri gözüyle bakar ve saygısızca davranışıyla onun gönlünü kırarak hizmetinden yoksun kalır.
[
Ahmak gelin yengeyi halayığı sanır]
"Akılların pazara çıkarmışlar, herkes yine kendi aklını almış (beğenmiş)" atasözü ve açıklaması
- İnsan kendi tutumunu, davranışını başkalarınınkinden daha üstün görür. herhangi bir konuda onun düşündüğüne benzemeyen başka düşünceler ileri sürülürse, kendi düşüncesini yeğler. Öyle ki bütün insanların akılları ortaya konulup da, “her kişi bir akıl seçsin, kendisine akıl edinsin” denilse herkes şimdiki aklını seçip alır. Krş. “ herkes aklını…”
[
Akılların pazara çıkarmışlar, herkes yine kendi aklını almış (beğenmiş)]
"Bıçağı kestiren kendi suyu, insanı sevdiren kendi huyu" atasözü ve açıklaması
- Bir kimsenin, bir şeyin değeri, kendisinde aranan özel nitelikte artar: Kişi, huyu güzel olursa sevilir. Bıçak, çeliğine iyi su verilmiş olursa keskinleşme yeteneği kazanır.
[
Bıçağı kestiren kendi suyu, insanı sevdiren kendi huyu]
"El el ile, değirmen yel ile" atasözü ve açıklaması
- Birbirine yabancı kimseler bile birbirinin durum ve davranışlarını dikkatle izlerler; onlar üzerine doğru bilgi edinirler. Öyle ki kimi zaman kişi, kendi özelliklerini başkalarından öğrenir.
[
El el ile, değirmen yel ile]
"El için kuyu kazan, evvela kendi düşer" atasözü ve açıklaması
- Başkasının tuzağa düşürmeye çalışan kimse, bu tuzağa ondan önce düşer.
[
El için kuyu kazan, evvela kendi düşer]
"Temel taşı temelde, köşe taşı köşede gerek" atasözü ve açıklaması
- Herkes özel durumuna ve uzmanlığına göre en yararlı olduğu alanda yer almalıdır.
[
Temel taşı temelde, köşe taşı köşede gerek]