"Varsa pulun herkes kulun; yoksa pulun, dardır yolun" atasözünün anlamı nedir?
- Zengin olana, herkes kul kurban olur, hizmet eder. Yoksula, kimse yüz vermez. Dahası, bunların adı deliye çıkar.
Varsa pulun herkes kulun; yoksa pulun, dardır yolun atasözüne benzer atasözleri
"Açık göte herkes tükürür" atasözü ve açıklaması
- Utanç verici, iğrendirici davranışları herkes ayıplar, tiksinti ile karşılar.
[
Açık göte herkes tükürür]
"Akılların pazara çıkarmışlar, herkes yine kendi aklını almış (beğenmiş)" atasözü ve açıklaması
- İnsan kendi tutumunu, davranışını başkalarınınkinden daha üstün görür. herhangi bir konuda onun düşündüğüne benzemeyen başka düşünceler ileri sürülürse, kendi düşüncesini yeğler. Öyle ki bütün insanların akılları ortaya konulup da, “her kişi bir akıl seçsin, kendisine akıl edinsin” denilse herkes şimdiki aklını seçip alır. Krş. “ herkes aklını…”
[
Akılların pazara çıkarmışlar, herkes yine kendi aklını almış (beğenmiş)]
"Aynan yoksa komşuna bak" atasözü ve açıklaması
- Bkz. “El elin aynasıdır.”
[
Aynan yoksa komşuna bak]
"Buğday ekmeğin yoksa buğday dilin de mi yok?" atasözü ve açıklaması
- Görüştüğün kimseyi ağırlayacak ya da onun istediğini verecek durumda olmayabilirsin. Ama tatlı dille gönlünü alabilirsin.
[
Buğday ekmeğin yoksa buğday dilin de mi yok?]
"Dersin yoksa söylen, borcun yoksa evlen" atasözü ve açıklaması
- Derdi olmayan kimse, önemsiz şeyleri kendine dert edinir, söylenir. Herkes de onu derdi var sanır. Borcu olmayan kimse de evlenirken birçok şeyle satın almak zorunda kalır; borç altına girer.
[
Dersin yoksa söylen, borcun yoksa evlen]
"Evden bir ölü çıkacak demişler, herkes hizmetçinin yüzüne bakmış" atasözü ve açıklaması
- Topluluk içinde birinin tehlikeli bir iş yapması gerektiğinde herkes bunu koruyucusu bulunmayan ve kendisine söz geçirilebilen kişiden bekler.
[
Evden bir ölü çıkacak demişler, herkes hizmetçinin yüzüne bakmış]
"Güzeli herkes sever" atasözü ve açıklaması
- Bütün insanlar güzellere ve güzel şeylere karşı sevgi duyarlar.
[
Güzeli herkes sever]
"İşin yoksa şahit ol, paran çoksa kefil ol" atasözü ve açıklaması
- Tanık, ikide birde mahkemeye çağrılır, işinin, gücünü bırakıp gider. Kefil de, asıl borçlunun borcunu ödememesi dolayısıyla bu parayı ödemek zorunda kalır. Onun için tanıklık, boş oturan kimselerin, kefillik, parası çok kimselerin işidir. İkisinden de uzak kal.
[
İşin yoksa şahit ol, paran çoksa kefil ol]
"Pazarda herkes ambarındaki unu kadar konuşur" atasözü ve açıklaması
- Bir kimse, maddi alanda olsun, manevi alanda olsun, yeteneğinin ölçüsünü bilmeli, sınırı aşan davranışlarda bulunmamalıdır.
[
Pazarda herkes ambarındaki unu kadar konuşur]
"Varsa hüneri, var her yerde yerin; yoksa hünerin, var her yerde yerin" atasözü ve açıklaması
- Hünerli kişinin toplum içinde her zaman iyi bir yeri vardır. Hünersiz kişi de nereye gitse işe yaramadığına, niçin bir iş yapamadığına üzülür.
[
Varsa hüneri, var her yerde yerin; yoksa hünerin, var her yerde yerin]